108
            
            
              
                derler, kötülükten nehyederler. Ancak onlar kurtulanlardır.”
              
            
            
              60
            
            
              Ayetin aynasında görünen noktalar:
            
            
              1- Emr-i bilmaruf, nehy-i anilmünker vaciptir. Çünkü hükmü emir siga-
            
            
              sıyla bize bildirilmiştir. Emir sigası ise karine olmaksızın zikr edilirse icabı
            
            
              ve gerekliliği ifade eder (olsun).
            
            
              2- Emr-i bilmaruf nehy-i anil münkeri üstlenen yeterli kimselerden oluş-
            
            
              muş bir cemaat olursa icab vazifesi diğerlerden düşer. Öyle ise bu vazife
            
            
              farz-ı kifayedir.
            
            
              3- Emr-i bilmaruf nehy-i anil münkeri yapan kimseler mümin müslüman
            
            
              olmalıdır. Zira küfrün kiriyle kirlenmiş, sapıklığın karanlığında yaşayan
            
            
              kimse kendisine yol çıkaramaz. Başkalara nasıl kılavuz olabilir (sizden).
            
            
              4- Emr-i bilmaruf nehy-i anil münkerle kaim olanlar büyük bir top-
            
            
              lum olmalı. Zira toplumun etkisi elbetteki ferdin etkisi gibi değildir.
            
            
              Fahr-i Âlem buyurur:
            
            
              . ِ
            
            
              ة َ
            
            
              عا َ
            
            
              م َ
            
            
              ج ْ
            
            
              لا ى َ
            
            
              ل َ
            
            
              ع ِ
            
            
              ه َّ
            
            
              للا ُ
            
            
              د َ
            
            
              ي
            
            
              
                “Yüce Allah’ın eli  (bereketi ve koruması) cemaat üzerindedir”.
              
            
            
              (Üm-
            
            
              met: büyük topluluk)
            
            
              5. Yüce Allah (c.c.), emr-i bilmaruf ve nehy-i anilmünker vazifesini çok
            
            
              güzel sıralamıştır. Bu sıra şöyledir:
            
            
              - Hayra davet etmek
            
            
              - İyiliği emretmek
            
            
              - Kötülükten men‘ etmek.
            
            
              6- Bu irşadî vazifeyi üstlenen kimseler emreder ve nehyeder nitelikte
            
            
              olmalıdır. Çünkü emir ve nehiyler ehil kimseler tarafından yapılmalıdır.
            
            
              Aksi takdirde beklenen netice elde edilemez.
            
            
              7- Emr-i bilmaruf ve nehy-i anil münkeri yapan insanlar, alim olmalı;
            
            
              marufun iyiliğini münkerin kötülüğünü tam bilerek uygulamalıdırlar. Çün-
            
            
              kü bilmeden bu vazifenin yapılması kardan ziyade zararı hayırdan ziyade
            
            
              60 Âl-i İmrân suresi, ayet 104
            
            
              KÜLLİYAT-I SUĞRA